اعتیاد به بازی های ویدیویی | مفهوم و راه‌های مقابله با این نوع از وابستگی شدید

اعتیاد به بازی های ویدیویی به چه معنی است؟

اعتیاد به بازی های ویدیویی به این معنی است که گیمر بدون اختیار در یک مدت‌زمان طولانی مشغول به بازی می‌شود. این فرایند تا جایی ادامه پیدا می‌کند که شخص با وجود آگاهی از تاثیرات منفی این کار، باز هم به بازی کردن ادامه می‌دهد. در صورت شدت پیدا کردن این فرایند، جنبه‌های مختلف زندگی شخص معتاد به بازی‌های ویدیویی از جمله تحصیلات، شغل، زندگی اجتماعی و زندگی خانوادگی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. حتی این اعتیاد گاهی به اعتیادهای ثانویه مثل اعتیاد به مصرف مواد هیجان‌آور اعم از قرص و الکل و حتی قهوه سنگین در حین بازی گسترش پیدا می‌کند و باعث مشکلات ثانویه هم می‌شود.

خوشبختانه راه‌هایی برای پیشگیری و درمان این نوع از اعتیاد وجود دارد که اگر خود گیمر قصد ترک اعتیاد را داشته باشد یا اطرافیان با دلسوزی این نکات را به او گوشزد کنند، باعث می‌شوند که این نوع اعتیاد ریشه‌کن شود و گیم حالت اصلی خود یعنی تفریح و سرگرمی را برای گیمر داشته باشد. با ما باشید تا به روش تشخیص این اعتیاد، تاثیرات آن بر جنبه‌های مختلف زندگی و راه‌های پیشگیری و درمان آن بپردازیم.

چگونه می‌توان اعتیاد به بازی های ویدیویی را تشخیص داد؟

ابتدا باید بدانید که هر کسی که به مدت طولانی مشغول به انجام بازی‌های ویدیویی می‌شود، معتاد به شمار نمی‌رود. نکته مهم درباره انجام بازی‌های ویدیویی این است که فرد باید بداند که چه مدت‌زمانی را به بازی کردن اختصاص می‌دهد و بتواند آن را کنترل کند. به این ترتیب می‌تواند فعالیت‌های مهم دیگر خود را در روز انجام دهد بدون اینکه بازی کردن مانع از انجام آن‌ها شود.

می‌توان گفت بازی نباید اولویت اول یک شخص در زندگی باشد؛ اما شخص معتاد نمی‌تواند بازی را در اولویت خود قرار ندهد. به همین دلیل فعالیت‌های روزانه دیگر مانند شغل، تحصیلات، خانواده و بهداشت فردی برای او اهمیت بسیار کمتری پیدا می‌کنند. در تشخیص اعتیاد به بازی های ویدیویی باید به دنبال نشانه‌های این نوع اعتیاد مانند سندرم تونل کارپال یا دالان مچ دست باشید. از جمله این نشانه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اشتیاق بیش از حد فرد به بازی‌های ویدیویی
• احساس نیاز به بازی کردن در یک بازه زمانی طولانی‌تر
• ناتوانی در متوقف کردن بازی یا کاهش دادن مدت‌زمان آن
• افسردگی، خستگی و عصبانیت هنگامی که بازی متوقف شده یا زمان آن کاهش پیدا می‌کند
• به خطر انداختن تحصیلات، شغل و روابط خانوادگی، کاری و تحصیلی به دلیل بازی کردن
• بازی کردن به دلیل فرار از مشکلات کاری، تحصیلی و خانوادگی برای از بین بردن احساسات منفی مانند اضطراب و افسردگی
• احساس هیجان و رضایت بیش از حد و زودگذر در زمان بازی کردن
• بی‌توجهی به فعالیت‌های جذاب و لذت‌بخش برای افزایش زمان بازی
• کاهش پیدا کردن زمان خوابیدن به دلیل افزایش زمان بازی
• تغییرات وزنی شدید

تاثیر اعتیاد به بازی های ویدیویی بر زندگی فردی

به طور کلی هر نوع اعتیادی روی زندگی فرد معتاد تاثیر می‌گذارد. اعتیاد به بازی های ویدیویی هم به نوعی اثرات منفی روی سلامت روانی و جسمی فرد دارد. به‌علاوه باعث می‌شود روابط اجتماعی و خانوادگی فرد آسیب ببینند. برخی از عوارض اعتیاد به بازی‌های ویدیویی شامل عصبانیت شدید و بروز رفتارهای خشونت‌آمیز در زمان متوقف شدن بازی می‌شود. از جمله تاثیرات منفی اعتیاد به بازی‌های ویدیویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش درصد احتمال مبتلا شدن به دو اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی (ADHD) و کم‌توجهی (ADD) 
• آسیب به عضلات و استخوان‌ها در بخش‌های کمر به بالای بدن به دلیل نشستن به مدت طولانی
• اختلال در میزان سوخت‌وساز بدن به دلیل تغذیه نامناسب و بی‌تحرکی در مدت‌زمان طولانی
• تغییرات وزنی به دلیل نشستن و بی‌تحرکی به مدت طولانی و بی‌توجهی به وعده‌های غذایی

آیا وابستگی به بازی های ویدیویی مانند اعتیاد به مواد مخدر است؟

کسی که به بازی های ویدیویی اعتیاد دارد، رفتارهای مشابهی با افراد معتاد به مواد مخدر دارد. بنابراین این احتمال وجود دارد که معتادان بازی‌های ویدیویی، به دارو و مواد مخدر نیز اعتیاد پیدا کنند. البته باید اشاره کرد که این اعتیاد به دارو در واقع می‌تواند مصرف بی‌رویه قرص‌های ضد خواب باشد. برای اینکه شخص معتاد کاملا بهبود پیدا کند، اختلالات او باید به صورت موازی درمان شوند. چرا که در غیر این صورت، ممکن است اختلالی که درمان نشده شدیدتر شود و حتی این احتمال وجود دارد که اختلال درمان شده دوباره شکل گرفته و شدت پیدا کند.

راه‌های پیشگیری از اعتیاد به بازی های ویدیویی

جالب است بدانید که با انجام برخی از اقدامات مانند پذیرفتن مشکل و مسئولیت آن می‌توان از اعتیاد پیدا کردن به بازی های ویدیویی پیشگیری کرد. به عنوان مثال فرد باید بپذیرد که اعتیاد به بازی ارتباطی به نوع و محتوای بازی‌ها نداشته و خود او دلیل این رفتارها است.

از جمله اقدامات دیگر برای پیگیری از اعتیاد به بازی‌های ویدیویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شناسایی اثرات بازی در زندگی مانند کاهش زمان مطالعه و ارتباطات اجتماعی با دوستان و خانواده
• کنترل تعداد بازی‌ها و زمان انجام آن‌ها در طول روز و هفته
• تعیین یک بازه زمانی مناسب برای بازی کردن و پایبند بودن به آن
• درخواست از اطرافیان برای هشدار دادن در صورت ناتوانی در پایبندی به بازه زمانی تعیین شده
• دور کردن گوشی موبایل و ابزارهای دیگر بازی در زمان‌های استراحت و خواب
• افزایش فعالیت‌های دیگر مانند مطالعه، ورزش و تفریح به همراه دوستان یا خانواده

روش‌های درمان افراد معتاد به بازی‌های ویدیویی

در زمان شدت پیدا کردن اعتیاد به بازی های ویدیویی، اولین اقدامات درمان‌های رفتاری و درمان گروهی هستند. برای کودکان و نوجوانان اولین اقدام می‌تواند خانواده‌درمانی باشد. به طوری کلی در درمان اعتیاد به بازی باید مشکلات اجتماعی و احساسی شخص معتاد برطرف شوند. معمولا چنین اعتیادی در اثر برخی از اختلالات مانند افسردگی و ضعف در مهارت‌های اجتماعی به وجود می‌آید. با درمان‌های رفتاری، فرد معتاد توانایی غلبه بر احساسات منفی خود را پیدا کرده و به دنبال فعالیت‌های جدید و سالم خواهد رفت. به این ترتیب مشکل بی‌حوصلگی فرد معتاد کاهش پیدا می‌کند.

با این فرایند درمانی، فرد معتاد می‌تواند استرس خود را کنترل کند. در نتیجه دلایلی که او را به بازی‌های ویدیویی جذب می‌کنند به راحتی شناسایی کرده و از آن‌ها خودداری خواهد کرد. از جمله درمان‌های مفید برای اعتیاد به بازی های ویدیویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طبیعت‌درمانی
• درمان رفتاری شناختی
• خانواده‌درمانی
• مشاوره‌های فردی و گروهی
• گروه‌درمانی 12 مرحله‌ای

اعتیاد به بازی های ویدیویی؛ اختلالی روانی با قابلیت پیشگیری و درمان

اعتیاد به بازی های ویدیویی نوعی اختلال روانی است که هم قابل پیشگیری است و هم می‌توان آن را درمان کرد. کسانی که زمان زیادی را صرف بازی‌های ویدیویی می‌کنند، باید آگاه باشند که انجام بیش از حد بازی‌ها می‌تواند اثرات منفی روی سلامت جسمی و روانی آن‌ها بگذارد. بنابراین اگر چنین اثرات منفی را مشاهده کردند، حتما باید با یک مشاور متخصص تماس گرفته و از او برای رفع این مشکل کمک بگیرند. به این ترتیب می‌توانند اقدامات لازم را برای درمان انجام دهند.